Hoe maak je de schoolbieb toegankelijker?

Door Stijn Dautzenberg op 10 mei, 2022

Voor veel scholen is de schoolbibliotheek een groot goed dat het liefst altijd toegankelijk is voor leerlingen.

Echter blijkt uit de praktijk dat een bibliotheek die altijd open is al snel een rommeltje wordt. Hierdoor oogt de bieb minder aantrekkelijk en raken boeken kwijt. Je staat voor een dilemma: een toegankelijke bieb of grip op de bieb?

Het alternatief is een schoolbieb die ‘bewaakt’ wordt door een collega of hulpouder. Een bewaakte schoolbieb is gebonden aan de beschikbaarheid van biebhelpers en daardoor alleen op beperkte tijden in de week toegankelijk voor de leerlingen. Een situatie die het leesplezier zeker niet ten goede komt.

In de ideale situatie is de schoolbieb altijd toegankelijk en behoud je 100% grip op het schoolbieb zodat de boeken altijd op de juiste plek terug komen. In dit artikel lees je vier tips om dit te realiseren.

Maak de schoolbieb zichtbaar
Op sommige basisscholen is de schoolbieb verstopt in een klaslokaal. Opzich is dat niet erg. Lekkere zitzakken en de juiste sfeer kunnen in zo’n ruimte een motiverende leesomgeving creëren. Echter horen we vaak dat zo’n klaslokaal soms op slot gaat omdat er geen leerkracht of hulpouder aanwezig kan zijn.

Geef de schoolbieb in zo'n geval een prominentere rol in de school. Dat kan bij voorkeur op de gang waar de bieb altijd zichtbaar is of in een klaslokaal waarvan de deur altijd openstaat.
Verplaats de boeken naar de klas
Mocht het op orde houden van de gecentraliseerde schoolbieb echter een grote uitdaging blijken dan is het ook een goede stategie op de schoolbieb op te splitsen. Blijft de bieb dan wel aantrekkelijk?

Op veel scholen heerst de illusie dat een schoolbibliotheek altijd gecentraliseerd moet zijn binnen de school, maar dit is onjuist. Het belangrijkste is dat de boeken zichtbaar zijn en dat de leerlingen een divers aanbod genieten zodat ze altijd iets kunnen lezen dat ze leuk vinden. Hoe splits je de schoolbieb op?

Plaats alle boeken die lastig los van elkaar gelezen kunnen worden in de centrale schoolbieb. Denk hierbij aan Harry Potter, De grijze jager, Dolfje weerwolfje, etc. Iedere leerling kan deze boeken lenen. Leerlingen gaan naar de centrale bieb om verder te lezen in een serie en weten dus al welk boek ze zoeken. Daardoor raken ze minder boeken aan en blijft de bieb op orde.

Verdeel de overige boeken tussen alle klassen in de school. Om het aanbod gevarieerd te houden, kunnen klassen iedere twee maanden van kast wisselen. Een eigen biebkast in de klas ... Zichtbaarder kant niet!
Stop met ingewikkelde beheersystemen
Sommige basisscholen gebruiken een ingewikkeld beheersysteem met barcodescanners waarbij ondersteuning van hulpouders noodzakelijk is. Daardoor is de bieb op sommige basisscholen bijvoorbeeld alleen open op dinsdagochtend en donderdagmiddag.

Een leerling die op vrijdag klaar is met zijn weektaak en zijn boek uit heeft, kan in dit geval geen nieuw boek kiezen. Deze afhankelijkheid van hulpouders zorgt voor frustratie onder leerkrachten en demotiveert leerlingen om te lezen.

De lokale bibliotheek en een schoolbieb zijn totaal anders en toch gebruiken veel basisscholen vergelijkbare systemen. Is het noodzakelijk dat leerkrachten weten welke leerling welke kopie heeft geleend als een leerling zijn boek toch niet mee naar huis neemt? Boeken raken kwijt, ook mét zo'n systeem.
Laat leerlingen zelfstandig boeken lenen
Maar dat kan toch niet? Hulpouders hebben al moeite met ons biebsysteem. Als leerlingen het zelf gaan doen loopt het helemaal in de soep ...

Daarom ontwikkelde Onderwijs in Beeld een eenvoudig systeem waarmee leerlingen gewoon zelfstandig boeken lenen met een Chromebookje in de klas of hun eigen Snappet tablet.

Zoals je in onderstaande video kan zien heb je geen ouderwetse barcode-scanners nodig, maar gebruik je gewoon de camera op je telefoon, tablet of Chromebook. Op die manier maken we de schoolbieb voor iedereen toegankelijk en leent een leerling zelfstandig met ieder apparaat op school een leuk boek.

Meer informatie

Je leest meer over dit speciaal voor het basisonderwijs ontwikkelde systeem in dit artikel.